Thursday, May 11, 2023

घमण्ड (उपजाति)

 घमण्डको पर्वतमा चढेर
हेरुँ भने जीवन यत्तिखेर
कतै उभेको छु स्वयम् म आफू
अरु कसैको वशमा छ जादू । 

म फुल्छु होला सय सालसम्म
आजै झरेतापनि के अचम्म
जो फल्छ त्यो झर्छ, यही रहेछ
यस्तै छ यो जीवन भन्नु के छ?

आफ्नै छिमेकी सरकार होलान् 
पैसा, घडेरी, घर, कार होलान्
के गर्नु यस्ता चिजको बखान?
खोज्नै प¥यो चामल दाल खान ।

मैले दिएँ दान भनेर हिँड्न
आफैँ लिएको ऋणले दिँदैन
पाए अरुबाट समस्त मेरा
हैनन् कुनै चीज निजी यहाँका ।

हेरेर आफ्नो अनुहारलाई
के कोर्नु भित्री मनमा सलाई
बिग्रिन्छ केही दिनमा मुहार
घमण्ड बाँच्दैन सदाबहार ।

छन् पाखुरा यी बलिया भनेर
फुलाउँदै हिँड्नु परेन हेर
शरीर मोटो कसिलो भएर
बन्दैन हात्ती कछुवा बढेर ।

छन् हात मोटा कमिला, झिँगाको
तथापि गर्दैन खिसी अरुको
मान्छेहरु मात्र घमण्ड गर्छन्
छैनन् पखेटा तर माथि उड्छन् ।

बोकेर आफ्नै शिर हिँड्नलाई
कदापि गाह्रो नपरोस् मलाई
यो ज्यान जस्तो छ, यही छ प्यारो
मात्रै नहोस् चित्त कतै अँध्यारो । 

आँखाहरुले छल मात्र गर्छन्
यी कानले सीमित बात सुन्छन्
मान्छे कुनै चार किताब किन्छ
पढेर ब्रह्माण्ड कहाँ सकिन्छ ?

म देख्छु राम्रो, तर खास के छ?
म लेख्छु राम्रो, परिवेशले छ 
भनूँ भने गाउँछु गीत मीठो
अभ्यासले हो, सुर तालले हो ।

मैले नदेख्ने दुनियाँ अरु छन्
मैले नलेख्ने कविताहरु छन्
हजार छन् बुझ्न सकिन्न भाषा
घमण्डले मात्र दियो निराशा । 


Wednesday, May 10, 2023

जाँदैछु छाडेर स्वदेश आज (उपजाति)

 ‘यौटा चरा हूँ’ यति सोच्नुपर्छ

हुर्केर मैले गुँड छोड्नुपर्छ
यो चाहना होइन बाध्यता छ
स्वदेश छाडेर हिँडे म आज ।
जानै नपाए पनि शान्ति छैन
जाऊँ भने चित्त खुसी हुँदैन
भूस्वर्ग यो देश पछाडि छाडी
म बढ्न सक्थेँ कसरी अगाडि ?
देखेर मैले सपना नमीठो
स्वयम् बनाएँ विपना नमीठो
देख्दैछु संसार घमाइलो छ
तथापि कस्तो नरमाइलो छ ।
थिए हितैषी जन इष्टमित्र
आए विमानस्थल क्षेत्र भित्र
‘एक्लै नजाऊ त्यति दूरसम्म’
कसै भनेनन् किन हो अचम्म ।
गर्दैछ हाँसेर विदाइ साथी
पीडा हजारौँ थपिए ममाथि
विमान चढ्दा पनि रोकिएन
सामान जोख्दा मन जोखिएन ।
आफ्नै पखेटा जबसम्म छैन
आकाशमा मार्ग छ देखिँदैन
र उड्नलाई सजिलो रहेछ
सामान ल्याएँ मन पो छुटेछ ।
नसोध गन्तव्य कतै कसैले
उडेँ अरूको भरमा त्यसैले
ओर्लिन्छु कस्तो स्थल टेक्नलाई
मिल्नेछ कस्तो दिन देख्नलाई ?
पुगेँ भने स्वर्ग स्वदेशजस्तै
आमा म लेख्नेछु चिठी प्रशस्तै
बसेर टाढा नजिकै हुनेछु
सधैँ खुसीमात्र पठाउनेछु ।