जानी नजानी धेरै गलत गरिएछ
यात्रा तिम्रो दिलको फगत गरिएछ
दियो निभ्छ भनी हावा छेकीरहें
आफ्नै मुटु पनि जफत गरिएछ
पैसा फल्ने बोट बिदेशमा देखें
ठूलो भूल त्यसै बखत गरिएछ
काम बिना सबै जान्छ मयलसरी
के सोचेर बैभव बचत गरिएछ
कपाल फूल्यो झर्यो अनि चाल पाएँ
जीन्दगानी सित्तै खपत गरिएछ
मेरो पुरा जीन्दगीको आशय छापिनेछ
तिम्रो लागि रोकिएको हृदय छापिनेछ
आशा छ तिमीले पढेर साथ दिनेछौ
म मरे पछि मेरो परिचय छापिनेछ
कोशी भेरी परेलीले कतिञ्जेल थेग्ला
अब छिट्टै आखामा प्रलय छापिनेछ
ठिकै छ तिमी ख्यालख्याल गरिरहनु
पराजय भयो मायामा विजय छापिनेछ
शनिबारको दिन बिहानै बारीमा गई गन्जीको अगाडिको छेऊ दांतले च्याप्दा बन्ने स्टोरेजभरि खनायोका दानाहरु दुईहातले दुईमूखबाट थाम्न नसकि एउटा थप्दा दुईटा झर्थ्यो । हिलैहिलो झुण्डिएको जरामा फलेका ती दानाहरु कति सफा थिए भन्ने नसोचेर दौडिंदै घरको झ्यालमा पुगेर दुध दुहुने टिनको बाल्टीमा आफैंसंग आईपुगेकामध्ये आधा भुंईमा छरपष्ट पारिदिएर खन्याएं र दिदिलाई पनि खन्याउन लगाएं जो मसंग खनायोको बोट देखि नै दौड प्रतियोगितामा भाग लिएकी थिईन्, र सेकेण्ड भईकी थिईन् । सर्तअनुसार सेकेण्ड हुनेले खनायो सफा गर्नुपर्थ्यो तर उनले भुंईमा छरिएका खनायो बटुल्दै मलाई पानी ल्याउन बाध्य पारिन् । ढोकानजिकै काठको सानो टेबलमाथि ठूलै गाग्री राखिएको हुन्थ्यो र संगै अम्खोरा पनि । मैले खाली अम्खोरालाई काखमा लिएं र दुईटा हातका अञ्जुलीहरुको बीचमा अटाउने कोशिस गरें । अब कसरी पानी लिने म हैरान भएं । यत्तिकैमा लोटालाई गाग्रीको अगाडि भुंईमा राखिदिएं र बिस्तारै गाग्रीलाई भुंईसंग समानान्तर बनाउन ढल्काउने प्रयास गरें । अनानक भुंईचालो आयो, खासमा त्यो भुंचालो थिएन तर मेरो बलको दुरुपयोग गरेर गाग्री कुनापट्टि गर्ल्याम्म ढलेर यसको ठूलो मूखबाट भएभरको पानी ओकलीरहेको थियो । त्यो पानीले छिट्टै दिदिसम्मलाई भिजाउने योजना बनाएर अघि बढिरहेको थियो तर हामी दुफै एकैचोटि ढोकामा ठोकिसकेका थियौं किनकि आ-आफ्नो ज्यानको सुरक्षाको लागि भएपनि हामी त्यहांबाट जतिसक्दो छिटो भागिसकेको हुनुपर्थ्यो, नत्र दुबैको टाउकामा निर्मम कुचो प्रहार हुनसक्थ्यो । त्यसैबेलो आमाको चर्को स्वर हामीभन्दा अलिकति पछाडि सुनियो, त्यो खतराको सङ्केत थियो । त्यसरी लखेट्दा उनको हात खाली त हुदैनंथियो तर के थियो भनेर फर्केर हेर्न समय अनुकुल थिएन । दोबाटो आयो दौडिरहें, ओराली आयो दौडिरहें । पछिमात्रै थाहा भयो घरबाट आमाको अगाडि संगै दौडिएका भएपनि हामीले कुनै सल्लाह गरेनौं त्यसैले दोबाटो आउने बित्तिकै दिदि उकलोतीर दौडिएकी थिईन् । त्यो दोबाटोमा आमा अल्झिनुभयो होला कुन बाटो पछ्याउं भनेर । तर किनहो उनी नहिच्किचाईकन दिदिलाई भेट्टाउन दौडेकी रहिछन् र भेटाएर दुईचार चोटी सिमलीको सानी लठ्ठीले दिदिको घुंडामा हिर्काएर घरमा फर्केकी रहिछन् । केही समयपश्चात् घरभन्दा पल्लो डांडाको ठूलो ढुङ्गामाथि बसेको मिटिङमा उनले उकालोपट्टि दौडिएपछि के भएको थियो सबै बेलीबिस्तार सुनाईन् । मैले ओरालो भागेको भए आमाले नभेट्टाउने कुरा बताएं । त्यही मिटिङमा यदि आमाले त्यो हाम्रो गल्ती नभूलेर हामीलाई दिउंसो खाना खान नबोलाएको खण्डमा मामाघरपट्टि भाग्ने योजना बनाउने निर्णय गरियो । त्यतिकैमा त्यही अघिकै चर्को आवाज सुनियो,”तंहरु छिटो भात खान आउंछस् कि म आम् हं ?”
बरु त्यागिदिन्छु दुनियां के भो त
गर्दै नगर तिमी माया के भो त
मेरो भन्नु सारा तिम्रै त थियो नि
चाहन्छौ फुटाउ जाउ सपना के भो त
खुसी देख्दा तिमीलाई मुस्कुराईदिन्थें
रित्तो हुनेछ अब ऐना के भो त
ठीकै त छ नि दुईचार हल्ला चलेछ
यस्तै त छ यार हाम्रो बेला के भो त
पर्खि रहेछु भन आउन्नौ भने
रोकिदिन्छु जीन्दगी आधा के भो त
मेरो मुटु बोकी डोली चढी जानु
खुसी हुन्छन् बुवा आमा के भो त
सदा सदा यादमा डुबेको हुनेछु
जति नै जाउ मबाट टाढा के भो त
जीन्दगी जीन्दगीको, तगारो भएपछि
त्यो भन्दा अर्को बाटो, अफ्ट्यारो भएपछि
दिनभरि सडकमा बस्यो, भीख माग्यो
उठ्यो डिंड्यो लङ्गडो, अंध्यारो भएपछि
सरकार! म पनि कुनदिन बिदेश गैदिन्छु
बालबच्चा देशभन्दा प्यारो भएपछि
दुईवटा बिकल्प थियो दुईटै मिल्थ्यो
के गर्थें खै एउटा छान्न गाह्रो भएपछि