प्रतिस्पर्धामा पठाइएका मुक्तकहरू

१) देश प्रेम
गाउँ टाेल साथीभाइ अनि त्याे परिवेश सम्झन्छु
विमानमा एकपटक अामाबुवाकाे उपदेश सम्झन्छु
खाली हात पनि के फर्किनु यार भन्छ एक मनले
एकछिन साेच्छु मन हलुङ्गाे हुन्छ जब देश सम्झन्छु ।

जसरी सुन्दर फूलहरू हाँगामा छ
सबै मान्छेहरू माटाेकाे जिम्मामा छ
मेराे देश नेपाल नक्सामा के खाेज्छाै यार ?
सीमाना काेरिएकाे दिलकाे भित्तामा छ ।

२) मायाप्रेम

३) बिकृति/बिसङ्गती
समस्या बताउनेलार्इ अनेक राय दिनुपर्छ
मूर्खलार्इ पनि त खुसी हुन उपाय दिनुपर्छ

मानिस समान छन् सबैलार्इ न्याय दिनुपर्छ
दीन, दुःखी, गरिबलार्इ बाँच्ने उपाय दिनुपर्छ
दाइजाे र मानव बेचबिखन उस्तै त हुन्
पैसाकाे पछि लाग्नेलार्इ सजाय दिनुपर्छ ।

जब विदेश सक्रिय देश निष्क्रिय भयाे
सबै नेता र जनता अन्तराष्ट्रिय भयाे
अाफ्नाे सस्ताे राम्राे चलन बिर्सिएर
अायातीत नक्कली सामान प्रिय भयाे ।

बुद्धलार्इ चिठी (शार्दूलविक्रीडित)

तिम्राे दिव्य मुहार उद्धृत भर्इ नेपाल याे चम्कियाे
याैटा स्वर्ग बनाेस् स्वयम् मुलुक याे लेखेर छाडीदियाै

महत्वपूर्ण लागेन

बुझेर आउँदा तिमी महत्वपूर्ण लागेन
यसै छ ब्यर्थ जिन्दगी महत्वपूर्ण लागेन

हुने कुरा हुँदै गयो निरीह भै हेरीरहेँ
के बाँध्नु हातमा घडी महत्वपूर्ण लागेन

समातिनैछ अन्त्यमा के गर्नु आज भागेर
कुनै उपाय औषधी महत्वपूर्ण लागेन

दुई दिने छ जीवनी  मरेर लानु के छ र ?
गरूँ अनेक नोकरी महत्वपूर्ण लागेन

लेखेँ हरेक मोडमा बिछोडमा गजलहरू
समेट्न यादमा केही महत्वपूर्ण लागेन

त्यसैबेला

गरे आफन्त साराले खिचातानी त्यसैबेला
मिठाई बाँड्छ साथीले खुसी मानी त्यसैबेला

बनायौँ योजना यस्तो अँध्यारो रातमा भाग्ने
सुनेको रैछ भित्ताले कुराकानी त्यसैबेला

बसेँ चुपचाप कक्षामा गयो शिक्षक पढाएर
नबोली जिन्दगी ज्यूने बस्यो बानी त्यसैबेला

मजा लाग्थ्याे कुरा गर्दा इसाराले तिमीसङ्ग
नजानेरै भएको हो चिनाजानी त्यसैबेला

जगत् सारा अटाएको म देख्ने गर्छु आमामा

फुलेछन् फूल हाँगाको सहारा नित्य पाएर
त्यसैमा कोपिलाजस्तै फुल्यो काँडा रमाएर ।
छ राम्रो को नराम्रो को ? दुबै छन् एक आँखामा
जगत् सारा अटाएको म देख्ने गर्छु आमामा ।।

उज्योला बूँद पानीका बगे जन्मेर छागाँमा
पुगे माटो निको पार्दै सबै धर्ती किनारामा ।
अहो! के गीत गाएको चराले मातृभाषामा ?
जगत् सारा अटाएको म देख्ने गर्छु आमामा ।।

थाहा नपाएझैँ

मनैमा काटिए दुख्ने कुरा थाहा नपाएझैँ
चलायौ फेरि छातीमा छुरा थाहा नपाएझैँ

मजस्तै छट्पटाएकी रहेछौ अर्धनिद्रामा
इसाराले बजाएछौ चुरा थाहा नपाएझैँ

नियम हो छुट्टिनैपर्ने लिई चिन्ता तिमी रून्छौ
कहानी सत्य प्रेमीको पुरा थाहा नपाएझैँ

कतै धोका मिल्यो भन्दै यहाँ आई गजल लेख्छौ
के खोज्छौ ओखती अर्को सुरा थाहा नपाएझैँ ?

माया लाग्ने पनि प्रकृतिको देन हो भुल्न हुन्न

सोध्यो तिम्रो अबुझ मनले प्यार के हो भनेर
मैले मानेँ अति असजिलो भन्नुपर्ने गमेर ।
मायालाई कुन छ तुलना गर्न मिल्ने पदार्थ ?
बल्ने आगो अलिक नभनूँ धेर मिल्दैन अर्थ ।।


आगो भन्दा उचित छ दियो तेल विश्वासको हो
मायामा त्यो तरल खनिए बल्छ जस्तो डढेलो ।
हावा चल्दा अधिक गतिमा निभ्छ बत्ती दियोको
हावा ज्यादै कम हुन गए बन्छ धर्ती अँध्यारो ।।

रक्सी लाग्दा मनुज जसरी बन्छ अन्धो समान
माया त्यस्तै सब भुलिदिने बाबुआमा जहान ।
बेहोसी झैँ सबल बिजुलीबाट लाग्दा करेन्ट
तर्सिन्छन् ती जब अलिकता छुट्छ शालीन कम्प ।।

सोचौँ जस्तै नुनचुक मिठो लाग्छ खानेकुरामा
त्यस्तै हिस्सा जफत सबको प्यारले जीवनीमा ।
माया लाग्दा मन छटपटी व्यग्रता धेर हुन्छ
माया लाग्ने पनि प्रकृतिको देन हो भुल्न हुन्न ।।

मन्दाक्रान्तामय शुभ बिहानी ।।

हुँदैछ हिंसा किन हो निरन्तर

निरीह आफ्नै अवसानको डर
सुनी समाचार भएछु काँतर ।
छ राष्ट्र बाधा व्यवधानमा पर
हुँदैछ हिंसा किन हो निरन्तर ??

गरेछ गल्ती कसले यहाँ अहो !
सजाय निर्दोष मनुष्यले सह्यो ।
विनम्र रोएर पुकार्छु ईश्वर
हुँदैछ हिंसा किन हो निरन्तर ??

माटो भयो जिन्दगी - शार्दूलविक्रीडित

माटोबाट उठी हिजो सयकिलो चट्टान बोक्दै थिएँ
नाडीभित्र अपार तागत थियो ढुङ्गाहरू तर्सिए ।
आऊ काट्न हजार दुष्मणहरु लाग्दैन त्यो ज्यादती
हावा चल्छ तथापि प्राण सकियो माटो भयो जिन्दगी ।।१।।
---
धूलो लाग्छ भनेर माथि नभको बाटो गएको थिएँ
रातो बाकसमा सुरक्षित रही यो देशमा फर्किएँ ।
देखेँ स्वप्न ठुला ठुला सहरमा बस्ती बसाल्ने भनी
मिथ्या एक रहेछ आखिर सबै माटो भयो जिन्दगी ।।२।।
---
आफ्नै मूल्य बजारमा छ महँगो चासो अरूको किन ?
फर्किन्छन् अब फेरि चामल सरी पीठो नबिक्ने दिन ।
आफ्नो रूप र बैँस सुन्दर हुँदा चर्चा बगैँचा भरि
यौटा फूल फुलेर आज कुहियो माटो भयो जिन्दगी ।।३।।
---
पल्टाऊ इतिहासका हरफ ती यो देश कस्तो थियो ?
माटो बेच्न तयार पर्वत रहे काटे भयो टाउको ।
नेपाली शिर आज झुक्छ कि भनी को हिँड्छ चिन्ता लिई ?
कस्को शोक मनाउने अब स्वयम् माटो भयो जिन्दगी ।।४।।

टिप्पणी सम्वाद

गिरिराज जाेशी
पोख्यैा सुन्दर रम्य भाव कविजी साह्रै सिँगारीकन 
गालीकै यदि चाहना छ त भने लेख्नूँ बिगारीकन ।

विजय तामाङ
लेख्दै थेँ गुरुबाट प्रेरित भर्इ राखेँ यहाँ फुर्किर्इ
सित्तैमा कसरी म सुध्रिन सकूँ गाली नपाएपछि ।

गिरिराज जाेशी
यस्तो लाग्छ निसासिइन्छ कविता ताली नपाएपछि ।
 
विजय तामाङ
अाफ्नै लाग्छ सबैजना गुरुहरू ताली र गाली मिले ।

जीवन काश्यप
लेख्यौ भाव मिठो भरेर कविजी शार्दूलमा काव्य यो 
साँच्चै लाग्छ निकुञ्जमा विजयको यो लेखनी धन्य भो।

छन्दबध्द नेपाल

मानाैँ फाँट मधेस हिँड्न सजिलाे दृष्टान्त हाे ह्रस्वकाे
त्यस्तै दीर्घ घुमाउराे सडक हाे हाम्रै नुवाकाेटकाे ।
अग्ला लेक हिमाल पर्वतहरू ती छन् सबै छन्दमा
खाेला बग्दछ एकनास लयमा स्वर्गीय अानन्दमा ।।
---
भन्दै काेकिल धेर चिन्तित भयाे ऊ नाच्न जान्दैन रे
के खाँचाे उसकाे छ गायन कला, उत्कृष्टता भन्दिएँ ।
ए दूबाे अब त्याग बाँस जसरी अग्लाे हुने चाहना
अाफैँ दुःख गरेर हाँसिल गरे मिल्नेछ अग्लाेपना ।।
---
याैटा छन्द मिठास थ्याे धरहरा अग्लाे थियाे नाैतला
नाैलाे छन्द बन्याे अहाे जमिनमा त्याे गाभिएकाे पला ।
अास्था सुन्दर अात्ममा छ गहिराे भूकम्प अायाे तर
लाग्याे अद्भुत छन्दभङ्ग नहुने ढल्दा नि देवालय ।।
---
धेरै जात विभिन्न संस्कृतिहरू सम्पत्ति हाे देशकाे
सारा धर्म समान छन् यदि भने के अन्यथा चाहियाे ?
ए डाँफे रनभुल्ल छाै कि नबुझी हेर्दै अनेकाैँ गण
याे नेपाल स्वयम् सुरम्य कविता गर्नू तिमी वाचन ।।
---
छन्द दिवसकाे शुभकामना सबैलाई ।

Stop Running

तब सुशोभित हुन्छ बसुन्धरा

कमल फूल गुराँस सुनाखरी
अघि बढे भमरा सब लाेभिर्इ ।
जब छ माैसम पावन उर्वरा
तब सुशोभित हुन्छ बसुन्धरा ।।

बाँच्दैन सङ्कीणर्ता

पुग्दा माथि घमण्ड गर्दछ भने उत्कर्षमा भ्यागुताे
सत्यानास भयाे उचाइ भुलियाे झर्दा पछारिन्छ त्याे ।
सेताे सूर्य उदाउने क्षणिक हाे ताताे हुने बालुवा
याे याैटा बलियाे उदाहरण हाे बाँच्दैन सङ्कीणर्ता ।।

यौटै छ बाटो बुझौं - पहिलो कविता

अर्को मानबको ब्यथा बुझिदिनू, ‘मान्छे हुँ’ भन्छौ भने

ढुङ्गा मन्दिरको नपुज्नु कहिल्यै द्यौता छ मान्छौ भने ।
‘ऊ सानो म ठुलो’ घमण्ड नगरी सक्छौँ मिलेरै बसौँ
पालोमा अनिवार्य जानुछ सबै यौटै छ बाटो बुझौँ ।।१।।

आफैँ दुःख गरी रमी सयलमा बाँचौँ बचाऔँ बरु
डाहिल्लो नबनौँ कतै पशुसरी देख्दा रमेको अरु ।
दौडिन्छौ धनको पछि फगतमा मारेर मान्छे सयौँ
धर्तीको मनमा धनी गरिबको यौटै छ बाटो बुझौँ ।।२।।

आफ्नै सम्झिनुपर्छ दुःख अरुको सोचौं विवेकी बनी
बोले सभ्य सँधै मुनासिब हुने पग्लिन्छ ढुङ्गा पनि ।
शिक्षा शान्ति कतै अभाव छ भने साहित्य बाच्ने गरौँ
पुग्नेछौँ सब स्वर्गमा सुगमको यौटै छ बाटो बुझौँ ।।३।।

बोल्दा ख्याल गरौँ न दुख्छ कि भनी कोही कसैको मन
कुल्चेको बिरुवा सदैव पथमा खुम्चिन्छ आजीवन ।
फक्रेको नव पुष्प झर्नु पहिले बास्ना सबैमा छरौँ
हाम्रो जीवन आखिरी मिलनको यौटै छ बाटो बुझौँ ।।४।।

२०७४ पौष १९
जनवरी ३, २०१८

(I met an accident on 1st January 2018 on the way to Dhadingbeshi from Gajuri and I accepted the fact that we all have to die one day. Acknowledging that, I had to spread that messege in the form of poetry. Though, my poem was not that much effective and good, It is very important for me because from that incident I started writing poems.)

गाह्रो भयो बिर्सन

के ठेगान कहाँ पुगेर कसरी टुङ्गिन्छ यो जीवनी ?
केहीमा पछुतो कसैसँग कुनै छैनन् गुनासा पनि ।
आए काल तयार जान जहिल्यै संसार छाडीकन
यौटा स्वर्ग समान यो मुलुक हो गाह्रो हुने बिर्सन ।।१।।

चासो छैन मनुष्य ती समयको भुङ्ग्रो समात्नेहरू
चाहे दौडिरहोस् न रात नभनी निद्रा नपर्नेहरू ।
चोक्टा पाउन त्यो लडाइँ झगडा भुल्नेछु आन्दोलन
लागू गर्नु छ योजना सहिदका चाहन्न त्यो बिर्सन ।।२।।

तेरो सास गएछ बल्ल भनियोस् टेकेर यो लासमा
चाहे सज्जन त्यो थियो भनिरहोस् रोएर सन्त्रासमा ।
सम्झी अश्रु बहाउने प्रति दया देखाउने छैन म
कर्णाली चुपचाप रुन्छ गहिरो गाह्रो भयो बिर्सन ।।३।।

धारा तर्र चढाइदे रगतको हाँस्छन् भने देवता
माटोको अवसान हेर्न नपरोस् गर्दैछु यो प्रार्थना ।
सारा दुःख भुलाउने छु मनको स्वर्गीय आलोकमा
आमाको अनुहारको चमक हो गाह्रो हुने बिर्सन ।।४।।

सारा फूल फुली त्यसै जमिनमा जारी छ झर्ने क्रम
मात्रै शोक वियोगका पलहरू दोहोरिए क्रन्दन ।
पैसाका सब लेनदेन सकिने भो बेचिए जीवन
फिर्ता गर्नु थियो निगाह गुरुका गाह्रो भयो बिर्सन ।।५।।

Listen to My recorded Poem - Anchor (गाह्राे भयाे बिर्सन)

Listen to My recorded Poem - Anchor (गाह्राे भयाे बिर्सन)

जिन्दगी १२५

निकुञ्ज अभ्यासमालाको १२५औं श्रृङ्खलामा हामी पञ्चचामर छन्दमा अभ्यास गर्नेछौं। 
 छन्दः-पञ्चचामर 
सङ्केत:-isi sis is,i sis isi s 
विषय:-जिन्दगी

वियाेग शाेक भाेकले गुमाउँदै छु धेर्यता
यथार्थ हाे कि स्वप्न हाे सदैव गर्छु कल्पना ।
मसङ्गकाे सबैकुरा सँधै सँगै रहन्छ र ?
कि जिन्दगी  व्यर्थ छ ?

उग्रवादी वसन्त

बेला कस्ताे शिशिर पछिकाे उग्रवादी वसन्त
गर्मी उस्तै असल मनमा व्यग्रता मन्द मन्द ।
बाक्लाे छाला सहित कपडा एकसाथै उतारूँ
दाैडी जाउँ गहन जलकाे तालमा फाल हानूँ ।।
जिस्की जिस्की अतुल प्रियकाे याद अायाे सतायाे
बिर्सी सक्थेँ कतिपय पला प्यार थाेरै जतायाे ।

प्रगतिको ढोका उघारौँ अब

बानी छैन सुकर्मले सबजना बाँडेर खाने किन ?
के पच्थ्यो हसुरेर अन्न सजिलै त्यो हाजमोला विना ?
बाँझो उर्वर भूमि व्याप्त छ यहाँ बेरोजगारी सब ?
गर्दै पौरख राष्ट्रमा प्रगतिको ढोका उघारौँ अब ।।१।।

अर्काको भरमा छ देश जनता माटो विरामी भयो
आफ्नै जङ्गलको टिपेर अमला खानै मनाही भयो ।
नाका बन्द छिमेकबाट गरिए घुर्की लगाई जब
लाग्यो डाह हुने यहीँ प्रगतिको ढोका उघारौँ अब ।।२।।

छातीमा जलमग्न भो मनमनै रुन्छन् तराई तल
हेर्दा माथि हिमाल पर्वतहरू देखिन्छ शोकाकुल ।
धर्तीको विकराल यो समयमा रोएर के फाइदा ?
बुझ्दै मर्म जसोतसो प्रगतिको ढोका उघारौँ अब ।।३।।

खोज्दै ज्योति प्रभातको समयमा यो देश छाडेँ रुँदै
ठेगाना तर भेटिएन नभमा ताराहरूका कतै ।
हेर्दै बस्नुहुँदैन साधकहरू भूकम्प आयो जब
रातारात विकासको प्रगतिको ढोका उघारौँ अब ।।४।।

बाटो बन्द छ राजमार्गबिचमा यात्रीहरू व्यग्र छन्
पार्टीको अभियान कार्यक्रममा कर्मीहरू मस्त छन् ।
साझा जन्मथलो विभाजन गरी मान्छौ र के उत्सब ?
मिल्दै आपसमा सदा प्रगतिको ढोका उघारौँ अब ।।५।।

नेपाली धरती कला कुशलता सौन्दर्यताको स्थल
भ्रष्टाचार बढ्यो प्रदूषित भयो नारायणीको जल ।
मेरा रक्तनली कटाउन सकूँ यौटै छ इच्छा अब
पार्दै सिञ्चित भूमि यो प्रगतिको ढोका उघारौँ अब ।।६।।

◾छन्द: शार्दूलविक्रीडित
© Lawong

फुटेर हैन देशमा जुटी अगाडि बढ्नु छ

अमानवीय कार्यले सदैव देश व्यग्र छ
बुझाइकाे सिकाइकाे अभाव विद्यमान छ ।
हिमालकाे पहाडकाे इमान उच्च राख्नु छ
फुटेर हैन देशमा जुटी अगाडि बढ्नु छ ।।